Part 1 – Giới thiệu và hỏi đáp cá nhân

Phần đầu tiên của bài thi IELTS Speaking diễn ra rất nhanh và thường kéo dài chỉ khoảng bốn đến năm phút, nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ấn tượng ban đầu với giám khảo. Đây là phần mà họ muốn xem bạn phản xạ thế nào khi được hỏi những câu rất quen thuộc. Mục đích thực sự của Part 1 không phải đánh giá kiến thức hay vốn từ vựng cao cấp, mà là đo xem bạn có thể giao tiếp tự nhiên như một cuộc trò chuyện bình thường hay không. Thí sinh nào còn cứng đờ, nói ngập ngừng, hoặc cố nhồi nhét cấu trúc phức tạp thường khiến giám khảo nhận ra ngay sự thiếu tự nhiên.

Câu hỏi trong phần này luôn xoay quanh những chủ đề gần gũi nhất của cuộc sống: bạn sống ở đâu, bạn làm gì, bạn thích gì, bạn có thói quen nào đặc biệt, bạn có thường đi du lịch không… Đây đều là những câu hỏi không cần chuẩn bị nội dung khó; điều giám khảo muốn thấy là khả năng xử lý câu hỏi nhanh, trả lời đủ ý mà không rơi vào kiểu trả lời cộc lốc. Phần này không đòi bạn nói dài, mà đòi bạn nói gọn nhưng mạch lạc, sao cho một câu trả lời có mở – có thông tin – có kết thúc rõ ràng.

Điểm quan trọng nhất ở Part 1 là sự tự nhiên. Giọng nói cần thoải mái, không căng cứng; tốc độ trả lời nên vừa phải; câu văn đủ trôi chảy để giám khảo cảm nhận được khả năng sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp thường ngày. Nhiều bạn mất điểm vì quá căng thẳng nên trả lời một câu vài chữ, hoặc tệ hơn là rơi vào giọng đều đều không cảm xúc. Điều giám khảo quan sát trong phần này là khả năng lưu loát, cách phát âm, và khả năng nối ý mượt khi trả lời. Nếu bạn duy trì được sự tự nhiên, không bị ngắc ngứ và biết cách mở rộng thông tin vừa đủ, Part 1 sẽ trở thành nền tảng tốt cho hai phần sau, nơi yêu cầu của bài thi tăng mạnh hơn.

Part 2 – Nói liên tục trong hai phút 

Trong Part 2, thí sinh sẽ nhận một cue card chứa chủ đề cùng vài gợi ý để phát triển nội dung. Bạn có đúng một phút chuẩn bị và sau đó phải nói liên tục trong khoảng hai phút. Đây là phần thi dễ gây áp lực nhất vì bạn không còn đối thoại với giám khảo, mà phải tự duy trì dòng nói, tự mở ý và tự kiểm soát nhịp độ. Mục đích của phần thi không chỉ là xem bạn có nói đủ hai phút hay không, mà là đánh giá khả năng triển khai một chủ đề một cách có tổ chức; nghĩa là bạn phải biết mở đầu thế nào, cách dẫn mạch ra sao và làm sao để kết thúc bài nói trong khi vẫn giữ được sự tự nhiên.

Điểm quan trọng của Part 2 nằm ở cấu trúc nội dung. Một phần mở đầu rõ ràng sẽ giúp bạn tạo bối cảnh ngay từ những câu đầu tiên, giúp giám khảo hiểu bạn định nói theo hướng nào. Sau đó là phần phát triển ý — đây là phần nặng nhất, nơi bạn kể lại câu chuyện, đưa ví dụ, mô tả chi tiết hoặc giải thích lý do liên quan đến chủ đề trên cue card. Việc nói lan man hoặc tách rời ý rất dễ khiến mạch nói bị vỡ. Vì vậy, bạn nên dẫn dắt theo một mạch logic: bắt đầu từ bối cảnh, chuyển sang diễn biến, rồi nêu cảm nhận hoặc kết quả. Kết bài cũng quan trọng không kém; một câu kết gọn gàng sẽ giúp toàn bộ phần nói trở nên tròn trịa, tránh cảm giác bạn bị “tụt hơi” hoặc dừng lại vì hết ý.

Trong quá trình bạn trình bày, giám khảo không chỉ lắng nghe nội dung mà đặc biệt chú ý đến sự liền mạch của lời nói. Họ đánh giá xem bạn có bị ngắt quãng không, có lặp lại ý quá nhiều không, có hoảng loạn khi tìm từ hay không. Khả năng mở rộng ý cũng là thứ được quan sát kỹ: một thí sinh giỏi Part 2 không chỉ trả lời theo bốn dòng gợi ý trên cue card, mà biết cách phát triển câu chuyện theo chiều sâu hơn, tạo cảm giác nói tự nhiên, không gượng ép. Bên cạnh đó, kiểm soát thời gian cũng là yếu tố quan trọng; nói quá ngắn cho thấy bạn thiếu khả năng triển khai, còn nói quá dài hoặc lạc đề khiến bài nói mất tính mạch lạc. Tinh thần của Part 2 là duy trì sự trôi chảy và kiểm soát nội dung trong suốt hai phút — nếu làm được điều này, bạn đã nắm được phần khó nhất của toàn bài Speaking.

Đọc thêm: Cách học IELTS Speaking thế nào cho hiệu quả? Tự học hay đến trung tâm?

Part 3 – Thảo luận mở rộng với giám khảo

Ở Part 3, bài thi Speaking chuyển sang một không khí hoàn toàn khác. Nếu Part 1 thiên về sự tự nhiên và Part 2 kiểm tra khả năng giữ mạch nói, thì Part 3 là giai đoạn giám khảo muốn nhìn thấy tư duy của thí sinh. Câu hỏi ở phần này không còn xoay quanh trải nghiệm cá nhân nữa mà hướng đến những chủ đề rộng hơn, mang tính xã hội, phân tích hoặc trừu tượng. Chính sự thay đổi này khiến nhiều thí sinh bị “khựng” vì không thể áp dụng kiểu trả lời đơn giản như hai phần đầu.

Tính chất câu hỏi trong Part 3 thường đòi hỏi bạn phải nhìn vấn đề ở mức độ khái quát hơn. Giám khảo có thể hỏi về sự thay đổi của xã hội, vai trò của công nghệ, các quan điểm về giáo dục, môi trường, văn hóa hoặc những hiện tượng đời sống. Khi câu hỏi vượt khỏi phạm vi cá nhân, giám khảo muốn thấy khả năng mở rộng vấn đề, tức là bạn có thể bước ra khỏi “câu chuyện của tôi” để nhìn về bức tranh chung.

Kỳ vọng của giám khảo ở phần này luôn xoay quanh ba yếu tố: logic, quan điểm và khả năng lý giải. Thí sinh không cần nói bằng những từ vựng học thuật nặng nề, nhưng phải thể hiện được sự rõ ràng trong suy nghĩ. Một câu trả lời tốt ở Part 3 không phải là câu trả lời dài, mà là câu trả lời có tiến trình: mở ra ý chính, giải thích vì sao mình nghĩ vậy, đưa ví dụ hoặc lý do hỗ trợ và kết thúc với một nhận định khái quát. Khi bạn có thể làm được điều này, giám khảo thấy rõ khả năng tư duy trong tiếng Anh – một yếu tố trọng tâm để phân biệt band cao và band thấp.

Cách xử lý Part 3 vì thế phải khác hẳn hai phần đầu. Không thể trả lời cảm tính hoặc dựa hoàn toàn vào sở thích cá nhân. Mỗi câu trả lời cần có cấu trúc lập luận rõ ràng. Bạn nêu quan điểm, đưa lý do, minh họa bằng ví dụ hoặc một quan sát thực tế, rồi kết lại bằng một ý khái quát để tạo cảm giác trọn vẹn. Khi thiếu phần lập luận, bài nói trông rời rạc; khi thiếu lý do, quan điểm trở nên yếu; khi thiếu ví dụ, câu trả lời trở nên mơ hồ. Phần thi này không cần kể chuyện dài, mà cần sự chặt chẽ.

Part 3 đóng vai trò thể hiện rõ ràng nhất trình độ học thuật của thí sinh. Nhiều giám khảo đánh giá rằng nếu muốn phân biệt giữa band 6 và band 7, hoặc giữa band 7 và band 8, thì Part 3 chính là phần có sức “sàng lọc” mạnh nhất. Đây là nơi bạn chứng minh rằng mình có thể sử dụng tiếng Anh không chỉ để giao tiếp đời thường mà còn để thảo luận những vấn đề trừu tượng – điều mà bất kỳ môi trường đại học nào cũng đòi hỏi. Vì vậy, Part 3 được xem như thước đo cho khả năng học thuật và tư duy ngôn ngữ ở mức cao hơn, quyết định rất lớn đến band điểm cuối cùng.

Chiến lược trả lời cho từng phần thi

Chiến lược Part 1 IELTS Speaking

Chiến lược của Part 1 tập trung hoàn toàn vào sự tự nhiên và tốc độ xử lý câu hỏi. Đây là phần mở đầu nên giám khảo chủ yếu quan sát khả năng phản xạ và phong thái giao tiếp. Vì vậy, thí sinh cần trả lời với tốc độ vừa phải, không nói quá nhanh nhưng cũng không được ngập ngừng như đang nghĩ quá lâu. Điều quan trọng nhất là tránh cảm giác “đọc thuộc” – nếu câu trả lời nghe giống như một đoạn văn chuẩn bị sẵn, giám khảo sẽ nhận ra ngay và điểm Fluency sẽ bị kéo xuống.

Cách nói hiệu quả trong Part 1 là dùng những câu đơn hoặc câu ghép đơn giản. Bạn không cần cố gắng sử dụng cấu trúc phức tạp hay từ vựng quá cao siêu; điều cần thể hiện là sự mạch lạc và tự nhiên của một cuộc trò chuyện đời thường. Nói quá cầu kỳ đôi khi lại phản tác dụng, vì giám khảo có thể cảm nhận bạn đang cố “khoe cấu trúc” thay vì giao tiếp thật. Khi sử dụng những câu đơn giản nhưng rõ ràng, bạn sẽ duy trì được sự thoải mái và đúng tinh thần của phần thi này.

Mỗi câu hỏi trong Part 1 nên được trả lời trong khoảng ba đến bốn câu. Trả lời quá ngắn khiến giám khảo không có đủ dữ liệu để đánh giá khả năng nói; trả lời quá dài khiến bạn lạc sang phong cách của Part 2. Một câu trả lời hợp lý thường bắt đầu bằng câu trả lời trực tiếp, tiếp theo là một lý do hoặc mô tả ngắn, sau đó bổ sung thêm một chi tiết nhỏ hoặc ví dụ để làm câu nói tự nhiên hơn. Khi duy trì được cấu trúc trả lời như vậy, bạn vừa kiểm soát được độ dài, vừa tạo ra cảm giác trò chuyện chân thật – đúng những gì giám khảo tìm kiếm trong Part 1.

Đọc thêm: 5 khó khăn thường gặp khi học IELTS Speaking Cho Người Mới Bắt Đầu

Chiến lược Part 2 IELTS Speaking

Ở Part 2, thí sinh cần chứng minh khả năng duy trì dòng nói liên tục trong hai phút, vì vậy chiến lược quan trọng nhất là tổ chức nội dung thành ba phần rõ ràng: mở – thân – kết. Phần mở chỉ cần một hoặc hai câu để xác định chủ đề, tránh vòng vo hoặc lặp lại nguyên văn đề bài. Ngay khi vào phần thân, bạn nên kể một câu chuyện hoặc mô tả một trải nghiệm có trình tự thời gian rõ ràng để tạo cảm giác liền mạch. Việc kể chuyện luôn hiệu quả hơn liệt kê nhiều ý rời rạc, vì nó vừa giúp bạn giữ được nhịp nói, vừa tạo không gian triển khai chi tiết mà không bị áp lực tìm ý mới liên tục. Cuối phần thân, bạn có thể thêm một phản ứng cá nhân hoặc một suy nghĩ ngắn để tạo chiều sâu mà không cần sử dụng từ vựng phức tạp.

Trong suốt quá trình trình bày, giọng nói phải được giữ ổn định, có nhịp ngắt câu hợp lý nhưng không tạo khoảng lặng quá dài. Sự ngắt quãng thể hiện việc bạn bị mất ý hoặc không kiểm soát được nội dung. Nếu lỡ bí ý, bạn có thể mở rộng câu chuyện bằng cảm xúc, bối cảnh, người liên quan hoặc mô tả chi tiết hơn một tình tiết nhỏ — miễn là giữ mạch kể chuyện thống nhất. Điều quan trọng là không để bài nói bị “gãy” vì mất mạch, và cũng không cần nhồi từ vựng khó; giám khảo đánh giá sự trôi chảy nhiều hơn là độ phức tạp từ ngữ.

Một phần kết ngắn gọn sẽ giúp bài nói tròn trịa. Bạn chỉ cần một câu chốt như “That’s why this moment stayed with me” hoặc “So that’s the person I will always remember”. Kết thúc gọn không chỉ giúp tạo cảm giác kiểm soát bài nói mà còn giúp bạn chuyển sang Part 3 với tâm thế vững hơn. Trong mắt giám khảo, một thí sinh duy trì được mạch chuyện nhất quán và giọng điệu ổn định trong hai phút luôn là người gây ấn tượng tốt nhất.

Chiến lược Part 3 IELTS Speaking

Trong Part 3 bạn phải chuyển sang cách nghĩ phân tích hơn; mục tiêu không còn là “kể” mà là “lập luận”. Mỗi câu trả lời hiệu quả nên bắt đầu bằng một quan điểm rõ ràng, tiếp đó là một hoặc hai lý do thuyết phục và kết thúc bằng một ví dụ cụ thể hoặc hệ quả thực tế. Cách trình bày này giúp giám khảo thấy rằng bạn không chỉ có ý kiến mà còn biết bảo vệ ý kiến đó bằng lập luận có cấu trúc.

Khi trả lời, ưu tiên câu mở khẳng định ngắn gọn rồi triển khai. Tránh bắt đầu bằng những cụm từ lơ lửng kiểu “I think maybe…” không dứt khoát; thay vào đó nói “I believe that…” hoặc “In my view…” rồi giải thích. Sau khi nêu quan điểm, hãy đưa ra ít nhất một lý do chính kèm theo một dẫn chứng hoặc ví dụ — điều này làm tăng chiều sâu và thuyết phục. Ví dụ minh họa không cần dài dòng; một tình huống đơn giản hoặc một hệ quả logic là đủ để củng cố lập luận.

Ngôn ngữ ở Part 3 nên hướng tới mạch lạc và liên kết ý: sử dụng các từ kết nối để dẫn dắt luồng lập luận như “because”, “for instance”, “moreover”, “on the other hand” nhưng nhớ biến thể bằng các cấu trúc tương đương tiếng Anh để không lặp. Những liên kết này giúp giám khảo theo dõi suy nghĩ của bạn và đánh giá cao khả năng tổ chức ý. Đồng thời, tránh dùng câu quá dài, quá phức tạp đến mức mất rõ ràng; một câu phức tạp rõ ràng luôn hơn nhiều câu dài rối rắm.

Kéo dài câu trả lời một cách tự nhiên là kỹ năng quan trọng: thay vì lấp đầy thời gian bằng từ nối vô nghĩa, bạn mở rộng bằng cách thêm một lý do phụ, so sánh với một tình huống khác hoặc nêu hệ quả dài hạn của quan điểm. Ví dụ, sau khi nêu lý do chủ đạo, bạn có thể nói “Another point to consider is…” rồi tiếp bằng một quan sát bổ trợ. Cách này vừa làm câu trả lời sâu, vừa thể hiện khả năng tư duy đa chiều.

Giám khảo còn nhìn vào sự cân bằng giữa độ trôi chảy và độ chính xác. Đừng hi sinh ngữ pháp cho tốc độ nói, nhưng cũng đừng quá cầu toàn mà dừng liên tục để sửa lỗi nhỏ. Nếu lỡ nói sai, tiếp tục nói bình thường, sửa nhẹ nhàng nếu cần và giữ mạch. Dùng một vài cấu trúc phức tạp chính xác (conditional, passive, modal verbs) sẽ tăng band, nhưng chỉ khi bạn dùng chúng tự nhiên và phù hợp với nội dung.

Cuối cùng, luyện tập Part 3 hiệu quả bằng cách thực hành các câu hỏi mang tính trừu tượng, ghi âm và kiểm tra xem mỗi câu trả lời đã có cấu trúc quan điểm–lý do–ví dụ chưa; nếu thấy câu trả lời thiếu chiều sâu thì tập thêm việc mở rộng bằng so sánh hoặc hệ quả. Tập trung vào logic hơn là từ vựng hoa mỹ; một luận điểm rõ ràng, có ví dụ củng cố và liên kết mạch lạc luôn thuyết phục hơn một loạt từ vựng lớn mà không có cấu trúc.

Đọc thêm: Ngữ Pháp IELTS Cho Người Mới Bắt Đầu: Học Đúng, Dùng Chuẩn

Luyện Speaking đúng trọng tâm để tăng band nhanh

Kỹ thuật luyện Part 1 IELTS Speaking

Part 1 IELTS Speaking là phần diễn ra nhanh nhất nhưng cũng dễ khiến thí sinh đánh mất điểm ngay từ đầu nếu thiếu phản xạ hoặc cố dùng cấu trúc “học thuộc”. Vì tính chất hỏi – đáp trực tiếp, việc luyện đúng trọng tâm phải tập trung vào hai năng lực: phản xạ ngôn ngữ và khả năng diễn đạt tự nhiên. Cách hiệu quả nhất để rèn phản xạ là thực hiện mock interview với tốc độ thật, trong đó bạn để người hỏi liên tục đưa câu hỏi mà không báo trước chủ đề. Việc này giúp bạn quen với nhịp hỏi – đáp liên tục, đồng thời huấn luyện khả năng xử lý câu hỏi ngay khi vừa nghe xong. Khi đã quen với áp lực thời gian, bạn sẽ trả lời trôi chảy hơn và không bị khựng trước những câu hỏi quá quen thuộc.

Một yếu tố quan trọng khác là paraphrase đơn giản để tránh lặp lại chính xác từ khóa mà giám khảo vừa nói. Paraphrase trong Part 1 không cần quá phức tạp; chỉ cần đổi cách diễn đạt là đủ để thể hiện sự linh hoạt. Nếu giám khảo hỏi về “your hobbies”, bạn có thể chuyển thành “things I enjoy doing in my free time” hoặc “activities that help me relax”, thay vì lặp đúng từ “hobbies”. Thói quen paraphrase nhẹ nhàng giúp câu trả lời tự nhiên hơn, tránh cảm giác như bạn chỉ “ném lại” từ khóa cho giám khảo. Khi kết hợp phản xạ nhanh với khả năng diễn đạt linh hoạt, Part 1 sẽ trở thành phần dễ ghi điểm, tạo đà tốt cho cả buổi thi Speaking.

Kỹ thuật luyện Part 2 IELTS Speaking

Kỹ thuật hiệu quả nhất cho Part 2 IELTS Speaking nằm ở việc biết cách kể một câu chuyện có dòng chảy rõ ràng. Thay vì cố gắng ghi nhớ mẫu câu trả lời, bạn nên luyện theo hai hướng: kể chuyện theo dòng thời gian hoặc theo mô tả chi tiết. Khi kể theo timeline, bạn triển khai nội dung từ quá khứ đến hiện tại, giúp mạch nói tự nhiên và tránh bị đứng hình. Khi kể theo mô tả, bạn tập trung vào các chi tiết nổi bật của chủ đề như bối cảnh, cảm xúc, lý do, kết quả. Cả hai phương pháp đều giúp bạn giữ nhịp nói liên tục mà không phải liệt kê từng ý rời rạc.

Đọc thêm: Kinh Nghiệm Học IELTS cho Người Mới Bắt Đầu từ 0 đến 6.5

Kỹ thuật luyện Part 3 IELTS Speaking

Luyện Part 3 không giống Part 1 hay Part 2 vì mục tiêu ở phần này là thể hiện tư duy phân tích và khả năng nhìn vấn đề ở tầm khái quát. Để làm được điều đó, thí sinh cần luyện cách phân tích câu hỏi theo ba lớp: nguyên nhân, hệ quả và giải pháp. Khi gặp bất kỳ câu hỏi nào, bạn nên tự tách nó thành ba hướng suy nghĩ: vì sao vấn đề này xảy ra, nó tạo ra điều gì trong xã hội hoặc trong đời sống, và con người hoặc chính phủ có thể làm gì để cải thiện tình huống đó. Việc luyện tư duy theo cấu trúc này khiến bạn không bao giờ thiếu ý tưởng và luôn giữ được mạch lập luận rõ ràng trong suốt bài nói.

Bên cạnh đó, bạn cần tập đưa ví dụ mang tính xã hội hoặc thực tế đời sống vào câu trả lời IELTS Speaking. Ví dụ không cần quá phức tạp; đôi khi chỉ cần nhắc đến thói quen của người trẻ, sự phát triển công nghệ, xu hướng tiêu dùng, sự thay đổi trong giáo dục hay ảnh hưởng của môi trường. Những ví dụ này giúp câu trả lời cụ thể hơn, có sức nặng hơn và tránh việc bạn nói toàn lý thuyết chung chung. Khi luyện tập, bạn nên chọn một số chủ đề quen thuộc như giao thông, môi trường, giáo dục, công nghệ và thử nghĩ sẵn mỗi chủ đề hai đến ba ví dụ thực tế để có thể dùng linh hoạt trong phòng thi.

Khi kết hợp được hai kỹ thuật — phân tích theo nguyên nhân, hệ quả, giải pháp và bổ sung ví dụ xã hội phù hợp — câu trả lời Part 3 sẽ trở nên mạch lạc, chín chắn và tự nhiên. Đây cũng chính là điều giám khảo tìm kiếm ở một thí sinh muốn đạt band 7.0 trở lên trong IELTS Speaking: khả năng sử dụng tiếng Anh như một công cụ để phân tích vấn đề, chứ không chỉ dừng lại ở việc giao tiếp cơ bản.

Kết bài

IELTS Speaking không khó theo kiểu “học thuộc”, mà khó ở việc hiểu đúng cấu trúc, luyện đúng trọng tâm và biết điều chỉnh cách nói cho phù hợp với từng phần thi. Khi nắm chắc cách vận hành của Part 1 – Part 2 – Part 3 và luyện tập theo đúng kỹ thuật, bạn sẽ thấy band điểm tăng rất nhanh, ổn định và bền vững hơn rất nhiều so với việc ôn luyện cảm tính.

Việc học đúng ngay từ đầu quan trọng hơn học nhiều. Và đây cũng chính là lý do nhiều thí sinh chọn Trung tâm Anh ngữ ISA để đồng hành trong quá trình luyện Speaking. Tại ISA, bạn được sửa bài theo đúng tiêu chí giám khảo, được luyện mock test sát đề thật, được chỉnh phát âm – cách triển khai ý – tư duy lập luận từng phần một cách chi tiết. ISA không đào tạo theo kiểu công thức mẫu; ISA giúp bạn nói tự nhiên, mạch lạc và đúng tiêu chuẩn học thuật, từ đó tăng band nhanh và chắc.